مغز انسان با دوازده میلیارد یاخته عصبی و چند برابر این تعداد یاخته‌های پشتیبانی موسوم به نوروگلیا و تعداد بی‌نهایت ارتباط بین سلول‌ها، پیچیده‌ترین آفریده خداوندی است.
این مغز پیچیده، تعادل جسم و روان را برقرار می‌کند و موجب ارتباط انسان با محیط اطراف خود و انسان‌های دیگر می‌شود.

به این ترتیب توجه به مغز و دستگاه عصبی مرکزی به معنی توجه به کل وجود ماست.آسیب‌هایی که مغز را تهدید می‌کند یا بیرونی یا درونی است. توجه به پرهیز از حوادث و مخاطراتی که منجر به ضربه مغزی می‌شود ضروری است. زندگی سالم و پرهیز از رفتارهای خطرناک همچون رانندگی‌کردن با بی‌احتیاطی از آسیب‌های بیرونی به مغز می‌کاهد.

برخی عوامل بیرونی هم به طور غیرمستقیم بر مغز تأثیر می‌گذارد. برای نمونه، سیگار کشیدن با عوارضی چون کاهش میزان اکسیژن خون، بیماری‌های ریوی و قلبی و بدخیمی‌ها همراه است که بر مغز هم تأثیر می‌گذارند. بی‌توجهی به رژیم غذایی صحیح و ورزش نکردن باعث افزایش بیماری‌ در رگ‌های بدن به علت بالا بودن چربی‌ها و قندخون می‌شود که موجب تخریب و گرفتگی رگ‌های مغز هم ‌می‌شود و کارکرد آن را به صورت عمومی یا موضعی مختل می‌کند.

برخی عوامل از درون بر مغز تأثیر آسیب‌شناختی می‌گذارد. برای نمونه، افزایش فشار خون شریانی خطر حوادث عروقی مغز و سکته‌های مغزی را می‌افزاید و علاوه بر ایجاد ضایعات موضعی نظیر اشکال در تکلم یا فلج بخشی از بدن ممکن است منجر به زوال عقل شود. توجه به فشار خون و کنترل آن، اجتناب از سیگار و ورزش کردن سبب پیشگیری از آن می‌شود.

عامل دیگری که در نابودی مغز به‌طور مستقیم تأثیر دارد بیماری آلزایمر است. علت اصلی این بیماری معلوم نیست ولی وراثت، استفاده کم از ظرفیت مغزی و ضربه‌های وارد به جمجمه در بروز آن دخیل دانسته شده است. استرس (فشار روانی) شدید یا مزمن، تشنج‌های کنترل نشده، و روانپریشی حاد کنترل نشده هم در کاهش تعداد یاخته‌های عصبی مؤثر شناخته شده‌اند.

گرچه میزان کمی استرس (فشار روانی) نقش مثبتی در تشویق انسان به تحریک و فعالیت و پیشرفت دارد اما فشار روانی شدید یا دراز مدت سبب صدمه به دستگاه عصبی مرکزی و مرگ سلول‌های مغزی می‌شود که ضرورت کاهش فشارهای روانی را گوشزد می‌کند.

در بیماری صرع نیز در صورت عدم کنترل، هر بار حمله بالینی صرع منجر به مرگ تعدادی از یاخته‌های عصبی می‌شود. در سال‌های اخیر معلوم شده است که حملات حاد روانپریشی نیز موجب مرگ تعدادی یاخته‌های عصبی می‌شود به نحوی که در صورت تداوم و تکرار این حملات، آن اندازه یاخته عصبی باقی نمی ماند که داروهای ضدروانپریشی بر آنها اثر کند.مجموعه این عوامل روشن می‌کند که برای حفاظت از مغز، که ما را قادر به درک وجود واجب الوجود می‌کند، زندگی سالم و پیشگیری از مخاطرات، کاهش فشار روانی و تشخیص و درمان فوری بیماری‌های اعصاب و روان ضرورت تام دارد.